Châu Âu sắp cấm vận dầu mỏ Iran

Châu Âu sẽ thông qua lệnh cấm nhập khẩu dầu mỏ từ Iran trước cuối tháng này, khi Arab Saudi đồng ý tăng xuất khẩu nhằm bù đắp lượng dầu thiếu hụt cho châu Âu.

Thông tin trên được Ngoại trưởng Anh William Hague đưa ra hôm qua, cho thấy sự phối hợp của các nước trong Liên minh châu Âu (EU) nhằm gây áp lực lên ngành xuất khẩu dầu mỏ Iran. Những người đồng cấp của ông ở Đức và Pháp cũng đưa ra những thông tin tương tự, khẳng định chính quyền Iran vẫn đang tiếp tục phát triển vũ khí hạt nhân và đe dọa ngừng các giao dịch với ngân hàng Trung ương Tehran.

Ông Hague khẳng định lệnh trừng phạt là nhằm buộc Iran thay đổi quan điểm về chương trình hạt nhân và ngồi vào bàn đàm phán. Israel, Mỹ, EU và các láng giềng Arab của Iran ở vùng Vịnh, đều đang cố găng gây áp lực lên Iran với hy vọng có thể khiến nước này ngừng chương trình hạt nhân mà không phải sử dụng đến biện pháp quân sự. Những nước ủng hộ can thiệp quân sự cũng phải thừa nhận những hậu quả khôn lường nếu tấn công vào Iran.

Theo Telegraph, trong khi đề xuất các lệnh trừng phạt trên, phương Tây cũng e ngại rằng họ sẽ phải đối mặt với sự tăng vọt của giá dầu mỏ, gây tổn hại thêm cho nền kinh tế vốn đang khủng hoảng. Thu nhập của Iran hơn một nửa là từ xuất khẩu dầu mỏ. Nếu EU ngừng mua dầu mỏ, Iran sẽ phải chuyển hướng sang các nước châu Á để bù đắp, nhưng các nước châu Á thường sẽ mua với giá thấp hơn. Hiện sản lượng dầu mà Iran cung cấp cho EU chiếm 17% tổng sản lượng nhập khẩu của khối này.

Bộ trưởng Dầu mỏ Arab Saudi, Ali al-Naimi, cho hay nước này đã chuẩn bị để đáp ứng nhu cầu dầu mỏ tăng cao sau lệnh trừng phạt với Iran. Tuyên bố này đã gây ra phản ứng giận dữ từ Tehran với lời cảnh báo rằng việc tăng sản lượng để bù đắp thiếu hụt dầu không phải là một "hành động thân thiện".

"Nếu các nước sản xuất dầu ở vùng Vịnh quyết định thay thế nguồn cung từ Iran thì họ sẽ phải chịu trách nhiệm cho những gì xảy ra", ông Mohammad Ali Khatibi, đại diện của Iran tại Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) cho hay.

Sản lượng dầu của Arab Saudi hiện là 10 triệu thùng mỗi ngày, trong khi sản lượng tiềm năng là 12,5 triệu thùng mỗi ngày. Iran là nước sản xuất dầu mỏ lớn thứ hai trong OPEC với 3,5 triệu thùng một ngày. Iran đã dọa đóng cửa eo biển Hormuz và không cho một giọt dầu nào đi qua đây nếu bị áp lệnh trừng phạt. Mỹ cho hay việc phong tỏa tuyến đường vận chuyển dầu huyết mạch này cũng tương đương với một hành động khiêu chiến và kiên quyết sẽ "không tha thứ".

Nhật Bản tuần trước cũng tuyên bố sẽ cắt giảm nhập khẩu dầu từ Iran, sau chuyến thăm của Bộ trưởng Tài chính Mỹ Timothy Geithner đến Nhật. Nhật Bản là khách hàng nhập dầu thô lớn thứ nhì của Iran. Tokyo đã phải yêu cầu các nước Arab ở vùng vịnh Persian tăng xuất khẩu cho Nhật để bù đắp thiếu hụt. Đối với Nhật Bản hiện nay, nhu cầu dầu thô là vô cùng cấp bách bởi lượng dầu mỏ rất cần thiết để chạy nhiệt điện, trong bối cảnh hậu khủng hoảng nhà máy điện hạt nhân Fukushima.

Ông Timothy Geithner cũng gặp các nhà lãnh đạo Trung Quốc nhưng không nhận được sự ủng hộ của Bắc Kinh quanh lệnh trừng phạt với Iran. Mỹ đã cấm vận các cơ quan tài chính có giao dịch dầu mỏ với ngân hàng nhà nước Iran từ hồi đầu tháng này. Ngoài lệnh trừng phạt dầu mỏ, quan hệ Mỹ và Iran cũng đang ngày càng xấu đi vì vụ Tehran "bắt" được máy bay do thám Mỹ và những cáo buộc quanh cái chết của một nhà khoa học hạt nhân Tehran.

• Anh Ngọc, VNE