Thách thức từ rác thải hạt nhân ở Đức

Nước Đức từ lâu là một trong những quốc gia hàng đầu thế giới về năng lượng xanh. Trong bối cảnh toàn thế giới đang nỗ lực tìm nguồn năng lượng mới thay cho nguồn năng lượng truyền thống ngày càng cạn dần và gây ô nhiễm môi trường, làm biến đổi khí hậu, một lần nữa Đức lại tiên phong.

Nội các Đức vừa phê chuẩn một kế hoạch đầy tham vọng, theo đó đưa nước này chấm dứt nhiều thế kỷ dựa vào nguồn năng lượng hoá thạch. Với “cuộc cách mạng xanh” này, trong vòng 40 năm tới, Đức sẽ cắt giảm 80% khí thải gây hiệu ứng nhà kính so với mức hiện nay.

Tuy nhiên, một vấn đề gây tranh cãi về tương lai ngành năng lượng ở Đức chính là việc kéo dài hoạt động của những nhà máy điện hạt nhân. Chính phủ Đức xem điện hạt nhân là “bước đệm” hướng tới nguồn năng lượng xanh. Đức cần dựa vào điện hạt nhân ít nhất 1 thập kỷ nữa để có thêm thời gian và kinh phí phát triển năng lượng xanh cũng như đảm bảo tính cạnh tranh của nền kinh tế. Nhưng với các nhà hoạt động môi trường thì họ không thể chờ đợi. Tuần rồi đã có gần 100.000 người phản đối quyết định kéo dài thời gian hoạt động của 17 nhà máy điện hạt nhân với mức trung bình là 12 năm thay vì hết hạn trong vòng 1 năm tới.

Những người bảo vệ môi trường không xếp loại “năng lượng xanh” cho điện hạt nhân là có cơ sở. Trung bình mỗi năm, một lò phản ứng hạt nhân sẽ phải thay mới khoảng 1/3 các thanh nhiên liệu (tương ứng với khoảng 30 tấn). Trong số các thanh nhiên liệu cần thay thế này vẫn còn những thanh không cháy hết và thải ra các sản phẩm phụ hay còn gọi là chất thải có chứa phóng xạ, nếu chúng rò rỉ sẽ gây nguy hiểm rất lớn đối với con người lẫn môi trường. Chất thải hạt nhân có thể tồn tại ở dạng rắn, lỏng và cả khí.

Gần đây dư luận Đức xôn xao về vụ 26.000 thùng rác thải hạt nhân phóng xạ được tích trữ từ năm 1967-1978 ở quặng muối cũ Asse thuộc miền Trung nước này. Một vài thùng chứa đang bị rò rỉ, trần các hang chứa rác thải phóng xạ có thể sập bất cứ lúc nào trong khi các nhà khoa học ít nhiều đã đề cập đến hiện tượng nước nhiễm độc ngấm vào mạch nước ngầm. Tuy nhiên, chưa có dự án khả thi nào để tiếp cận an toàn các thùng rác thải cũng như cách nào để hút được rác thải. Hơn nữa, theo dự tính, việc di dời phải thực hiện trong vòng 20 năm và chi phí có thể từ 2-3 tỷ EUR.

Không riêng gì nước Đức, nhiều nước công nghiệp khác như Mỹ, Anh, Pháp… cũng phải đương đầu với mối hiểm nguy từ rác thải của các nhà máy điện hạt nhân. Tìm một nguồn năng lượng xanh thay thế năng lượng truyền thống, kể cả điện hạt nhân đang là thách thức cho cả thế giới, trong đó các nền kinh tế hàng đầu thế giới đang đổ dồn tiền của và công sức nghiên cứu.

Trong tương lai gần, người ta phải chấp nhận “sống chung” với rác thải hạt nhân. Do đó, ngoài tiêu chuẩn an toàn của các nhà máy điện hạt nhân, việc xử lý an toàn rác thải hạt nhân cũng là một thách thức lớn.

Khánh Minh