Khi họ qua đời, các gia đình quý tộc người Đức vào thế kỷ XVIII đã áp dụng cách thức mà người cổ đại Ai Cập đã từng làm trước đó bằng phương pháp ướp xác. Khi mà một số lượng các xác ướp hoàn hảo đã được tìm thấy thì đến lượt các nhà khoa học ngạc nhiên: họ đã làm điều đó như thế nào, làm với mục đích gì?
Nam tước Von Holz
Trong suốt cuộc chiến tranh 30 năm, Nam tước Von Holz đã chiến đấu trong lực lượng quân đội Thụy Điển trong vai trò lính đánh thuê, nhưng ông ta đã không được phong là anh hùng sau khi hy sinh ngay trên chiến trường. Von Holz qua đời ở ngưỡng 35 tuổi vì căn bệnh cúm hoặc cả chứng ngộ độc máu. Nguyên nhân cái chết đột ngột này đã được chấp thuận.
Gia đình Von Holz đã trang hoàng cho tử thi của ông với đôi ủng bằng da bê hết sức quý giá. Thi thể của Nam tước được gia đình quàn tại một khu hầm mộ sang trọng bên dưới lòng đất thuộc lâu đài Sommersdorf gần Ansbach (ngày nay là Bayern).
Nam tước Von Holz đã được hưởng một đặc quyền cao quý từ phía gia đình của ông, bằng hình thức ướp xác như các Pharaoh Ai Cập: Thi hài của Holz trở nên bất hoại. Hơn 370 năm sau ngày Holz qua đời, người đàn ông quý tộc này vẫn an giấc ngàn thu trong cỗ quan tài của mình. Lúc sinh thời, Nam tước Von Holz là một quý ông khổng lồ với chiều cao 1,8m, trong khi vào thời đó đa số dân Đức có chiều cao thấp hơn. Đến ngày nay, đôi chân của Holz vẫn còn xỏ trong đôi ủng làm bằng da thú mà gia đình của Holz đã trân trọng làm cho ông cách đây gần 4 thế kỷ.
Những xác ướp bí ẩn
Xác ướp được chôn cất trong khu hầm mộ của nhà thờ vừa được phát hiện lần đầu tiên đã khiến cho các nhà khảo cổ học từ Viện Bảo tàng Reiss Engelhorn ở Mannheim có được một cái nhìn cận cảnh về bí ẩn của xác ướp. Bí ẩn dần được hé lộ sau khi các nhà khảo cổ nhìn thấy mặt ngoài chiếc ủng của Holz không hề có vết trầy xước nào, mặt khác có lẽ Holz còn có sức khỏe hoàn hảo khi ông đi vào giấc ngủ vĩnh hằng.
Nhưng có một điều không rõ ràng, đó là tại sao thi thể của một chiến binh quý tộc Đức lại được ướp xác. Một nhóm các nhà khoa học đã rất quan tâm trong việc nghiên cứu các xác ướp còn nguyên da khi được tìm thấy trong những đầm lầy đầy bùn sình bao phủ hay trong các khu hầm mộ ở Đức. Cứ vài tháng, một nam tước hoặc một vị linh mục lại đi báo cáo với nhà khảo cổ học Wilfried Rosendahl rằng đã phát hiện ra một xác ướp nằm bên dưới lâu đài của mình hoặc trong nhà thờ xứ đạo do mình phụ trách.
Với nhiều xác ướp được tìm thấy cùng những khám phá mới, đã khiến cho Wilfried Rosendahl phải lên tiếng thừa nhận rằng: "Chúng tôi rất quen thuộc với lịch sử các xác ướp Ai Cập hơn là những thi thể đang "ngủ" trong những khu hầm mộ này". Chỉ cách đây vài tuần, một nhà nghiên cứu đã khám phá ra 12 xác ướp được bảo toàn hết sức nguyên vẹn thuộc về một gia đình quý tộc ở Illereichen, miền Nam nước Đức.
Tại sao tầng lớp quý tộc Đức lại muốn được ướp xác?
Đồng nghiệp của Wilfried Rosendahl là Andreas Strôbl hiện tại đang xét nghiệm một xác ướp có từ thế kỷ XVIII của một quý tộc Đức, xác ướp này được phát hiện trong một nhà mồ nằm dưới khu hầm rượu bên dưới nhà thờ St. John the Baptist có từ thế kỷ XVIII ở Hannover.
Ông Andreas Strôbl thừa nhận: "Chúng tôi biết rõ về sự tồn tại của các khu hầm mộ quý tộc này, nhưng qua thời gian chúng tôi không biết tại sao lại có hiện tượng này".
Khoảng 1.000 xác ướp quý tộc Đức được khám phá tại những khu hầm mộ trong thời gian qua. Các hầm mộ này bao gồm các thi hài trẻ em cũng như người lớn, quần áo trên người họ còn giữ nguyên hiện trạng một cách khá kỳ lạ. Những đồ vật hiện diện trong các khu hầm mộ này gồm: trâm cài tóc, các loại gia vị, các đồng xu và cả dao cạo râu.
Sự phát hiện nhiều ngôi mộ có chứa các xác ướp đã khiến cho các nhà nghiên cứu đưa ra một kết luận: đây không phải là một khám phá mang tính ngẫu nhiên. Ông Andreas Strôbl nói: "Trong một thời gian dài, tôi tin rằng việc ướp xác không phải là một hệ quả ngẫu nhiên". Những căn cứ mới được tìm thấy lại đề xuất ra các ý kiến khác nhau: Phải chăng thời kỳ đầu tiên, nhiều quý tộc và người giàu có thường muốn ướp xác vì muốn thân thể họ luôn được toàn vẹn theo năm tháng?
Hầm mộ với điều kiện không khí như thời xa xưa
Trong một lá thư được viết vào năm 1710 gửi đến xứ đạo nhà thờ ở Berlin, một phụ nữ tên là Catharina Steinkoppen đã yêu cầu nhà thờ làm lễ cho đứa cháu gái vừa mới mất của bà. Bức thư có nhấn mạnh rằng: "Xác chết của cháu gái tôi phải không được thối rữa khi an giấc ngàn thu bên dưới khu hầm mộ của nhà thờ". Cha của cô gái là người chịu trách nhiệm chi phí trong công tác ướp xác.
Có tổng cộng 140 xác ướp được tìm thấy trong một khu hầm mộ bên dưới một nhà thờ gần Alexanderplatz ở trung tâm Berlin. Nơi đây được xem là nơi an giấc ngàn thu của nhiều thành viên những gia đình giàu có hoặc có nguồn gốc xuất thân từ quý tộc Đức.
Trong lúc khám phá một khu hầm mộ của một quý tộc ở khu lịch sử Berlin, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra một hệ thống thông gió cực kỳ độc đáo có tác dụng phát tán gió đi khắp mọi ngõ ngách trong khu hầm mộ. Tất cả các phòng trong hầm mộ đều liên kết với nhau thông qua ngách nhỏ. Thêm vào đó cả Rosendahl và Strôbl đều tìm thấy sự hiện diện của các hệ thống thông gió tại các hầm mộ ngầm nhỏ nhất.
Nhưng không chỉ không khí là tác nhân chính giúp cho các xác ướp được bảo tồn nguyên vẹn mà bí ẩn còn nằm bên trong các cỗ quan tài được phủ một lớp dầy bụi mùn cưa đã tẩm ướp sẵn một lớp dịch nhằm đảm bảo cho không khí bên trong quan tài không bị rò rỉ ra bên ngoài, gây biến dạng các xác ướp.
Một nhóm các nhà khoa học cùng làm việc với nhóm các nhà khảo cổ Sôrries, Rosendahl và Strôbl nhằm muốn có một cái nhìn cận cảnh đối với các khu hầm mộ huyền bí. Bao gồm cả việc làm thế nào mà những xác ướp thực sự như đang còn sống.
Bằng phương pháp chụp X-quang trên máy vi tính, các nhà nghiên cứu đã xây dựng một hình ảnh về khuôn mặt cuối cùng của Baron von Holz. Từ đó, họ đã có thể nhìn thấy người chiến binh cao lớn này ắt hẳn phải có một thể trạng rất dữ dội. Ông ta có cái sọ của một vận động viên môn bóng bầu dục và có hàm răng khá vững chắc.
Nhà khảo cổ Strôbl hy vọng có thể tiếp cận khu hầm mộ của gia đình Nam tước von Holz ở Wettenbergen thuộc Hannover, nơi đang lưu giữ xác ướp các thành viên của hai gia đình quý tộc là Von Hansing và Von Grone. Kỳ lạ ở chỗ, 4 cô con gái của một trong 2 gia đình quý tộc này đã qua đời trong vòng 4 năm liên tục. Có phải những cô gái này đã cùng là nạn nhân của một loại virút mà họ mắc phải khi còn trẻ? Hay họ là nạn nhân của một vụ mưu sát? Một cuộc phân tích trên các cơ quan nội tạng của 4 cô gái này sẽ cung cấp các thông tin nhằm trả lời cho câu hỏi này
Nguyễn Thanh Hải (theo Spiegel)
