Thủ tướng Đức tặng bản đồ cổ không có Tây Tạng cho Chủ tịch Trung Quốc

Khi Thủ tướng Đức Angela Merkel tiếp đón Chủ tịch Tập Cận Bình vào tuần qua, bà Merkel đã tặng ông Tập một tấm bản đồ Trung Quốc đại lục do một chuyên gia vẽ bản đồ người Pháp thực hiện năm 1735, in tại một nhà xuất bản Đức (ảnh). Tấm bản đồ này không có những vùng đất như Tây Tạng, Tân Cương, Mông Cổ...

 

Theo một trang web chuyên về các bản đồ cổ, bản đồ do ông Jean-Baptiste Bourguignon d'Anville thực hiện - mà Thủ tướng Merkel đã tặng cho Chủ tịch Tập Cận Bình - được vẽ dựa trên những khảo sát địa lý của các nhà truyền giáo thu thập khi hoạt động tại Trung Quốc và là biểu thị cho “kiến thức về Trung Quốc của châu Âu trong thế kỉ 18”.

Trong tấm bản đồ về đại lục này, trung tâm Trung Quốc chủ yếu có dân số là người Hán, không có Tây Tạng, Tân Cương, Mông Cổ hay Mãn Châu. Quần đảo Đài Loan và Hải Nam thì được vẽ đường biên giới với màu sắc khác.

Các bản đồ cổ là vấn đề nhạy cảm tại Trung Quốc. Mỗi trẻ em tại nước này đều được giáo dục rằng Tây Tạng, Tân Cương, Đài Loan và quần đảo Điếu Ngư (hay quần đảo Senkaku, đang có tranh chấp với Nhật Bản) thuộc lãnh thổ của Trung Quốc “từ thời xa xưa”.

Do vậy, bản đồ của ông d'Anville như một sự phủ nhận các sự thật trên. Cho nên không ngạc nhiên khi truyền thông chính thống Trung Quốc không tỏ ra "trân trọng" món quà của bà Merkel.

Bản đồ lãnh thổ Trung Quốc thế kỉ 18 do chuyên gia Jean-Baptiste Bourguignon d'Anville thực hiện

Điều gây ngạc nhiên là thông tin về tấm bản đồ này lan truyền trong người dân Trung Quốc theo một phiên bản khác hẳn. Nhiều tờ báo Trung Quốc cũng đưa tin về việc bà Merkel tặng bản đồ cổ cho ông Tập Cận Bình về thời đế quốc Trung Hoa với các lãnh thổ bao gồm Tây Tạng, Tân Cương, Mông Cổ và những vùng lớn ở Siberia.

Tấm bản đồ này, trên thực tế, là sản phẩm của chuyên gia bản đồ người Anh John Dower thực hiện và in năm 1844 bởi nhà xuất bản Henry Teesdale & Co. tại London. Đây hiển nhiên không phải bản đồ mà Thủ tướng Đức đã tặng Chủ tịch Tập Cận Bình. Tuy nhiên các báo Trung Quốc không đính chính gì về thông tin này.

Hình ảnh cả hai phiên bản bản đồ đều được đăng trên truyền thông xã hội Trung Quốc và dấy lên nhiều phản ứng khác nhau. Đối với bản đồ của ông d'Anville, phóng viên Hao Qian cho rằng “đây là một món quà gây khó xử”. Nhà văn Xiao Zheng thì chỉ trích bà Merkel cố gắng “công nhận phong trào đòi độc lập của Tây Tạng và Tân Cương”. Kiến trúc sư Liu Kun tố cáo “Đức rõ ràng là có những động cơ ngầm”. Một người dùng Internet chất vấn “làm sao chuyện này xảy ra được? Tây Tạng, Tân Cương, vùng đông bắc ở đâu? Chủ tịch Tập Cận Bình đã phản ứng thế nào vậy”?

Còn đối với bản đồ của Dower, phần lớn ý kiến đều bày tỏ sự ngưỡng mộ về thành tích mở rộng bờ cõi của các vương triều xưa. Một chuyên viên quảng cáo khen ngợi “Tổ tiên chúng ta thật tuyệt vời”. Một cư dân mạng khác thì cho rằng Chủ tịch Tập “hẳn sẽ rất phấn khởi” khi xem tấm bản đồ.

Một số ý kiến nghi ngờ món quà như ngụ ý mà bà Merkel ngầm nhắc nhở Trung Quốc rằng chính Nga đã hỗ trợ Mông Cổ tuyên bố độc lập khỏi Trung Quốc từ giữa thế kỉ 20, cũng giống như điều mà Nga đã làm với Crimea hồi tháng 3.2014.

Cũng có những ý kiến ôn hòa rằng không nên thổi phồng về tấm bản đồ của ông d’Anville như một thông điệp về Tây Tạng hoặc Tân Cương. “Bạn không thể sử dụng bản đồ 13 thuộc địa của Mỹ thực hiện năm 1776 để nói với tất cả người Mỹ rằng bang Texas hoặc California không phải là lãnh thổ Mỹ”.

Minh Anh (Theo Foreign Policy)/baomoi.com