Thủ tướng Đức: Người quyết định sự phát triển kinh tế thế giới

Người giải được bài toán nợ công Châu Âu sẽ thúc đẩy cả kinh tế thế giới tăng trưởng. Theo nghĩa đó, nữ Thủ tướng Đức, Angela Merkel được xem như vị cứu tinh sẽ phát lệnh cho cỗ máy kinh tế thế giới.

Thực tế cho thấy các nền kinh tế thế giới đang ở trong tình trạng nguy hiểm nghiêm trọng và sự thành bại của những nước này phụ thuộc nhiều vào người phụ nữ nhỏ nhắn đến từ nước Đức, Thủ tướng Angela Merkel.

Xuất phát từ Athens, bị làm trầm trọng hơn ở Berlin

Không ai muốn thử nghiệm những kịch bản thảm họa khác nhau và giờ chúng phụ thuộc vào các chính trị gia Châu Âu để đối phó lần cuối và triệt để với đồng Euro. Nếu họ có một giải pháp đáng tin cậy, nó chưa chắc đảm bảo một hành trình suôn sẻ cho nền kinh tế thế giới, nhưng nếu không có một giải pháp cụ thể thì đó sẽ là một thảm kịch kinh tế. Xét theo một mức độ nhất định thì điều đáng kinh ngạc nhất là số phận của nền kinh tế thế giới đang phụ thuộc vào nữ Thủ tướng Đức, Angela Merkel.

Có vẻ như không công bằng để chọn bà Merkel vào bổn phận này nhưng thực tế là các chính trị gia ở khắp mọi nơi đã thất bại trong hành động: từ Delhi-nơi cải cách đã bị đình trệ, đến Washington-nơi các đảng phái bị tê liệt do nguy cơ về một sự kết hợp khủng khiếp giữa tăng thuế và cắt giảm chi tiêu vào cuối năm nay. Trong nội bộ Châu Âu, vì Đức không bao giờ xuất đầu lộ diện, các nhà đầu tư không phải lo lắng về chính phủ thận trọng của bà Merkel vì lãnh đạo tiền nhiệm đã cơ cấu lại nền kinh tế nước này một cách đau đớn mười năm trước đây, vấn đề là họ mất niềm tin vào các nước chưa được cải cách.

Tuy nhiên nếu đồng Euro sụp đổ, Đức sẽ bị ảnh hưởng rất lớn. Sự suy giảm của một số ngân hàng Đức thời gian qua là một điềm báo. Hơn nữa, những sai lầm không thể ngờ được từ Hy Lạp, Ireland, Bồ Đào Nha, Ý, Tây Ban Nha và các nước con nợ khác đã kết hợp, pha trộn trong ba năm qua do lỗi từ các nước chủ nợ của Châu Âu với các chương trình cứu giúp nửa với là lý do tại sao đồng Euro rất gần với thảm họa.

Kế hoạch táo bạo

Ngoài nước Đức, đã phát triển một sự đồng thuận về những gì bà Merkel phải làm để bảo vệ đồng Euro. Nó bao gồm chuyển từ thắt lưng buộc bụng để tập trung nhiều hơn vào tăng trưởng kinh tế, bổ sung một loại tiền tệ duy nhất với một liên minh ngân hàng (với bảo hiểm tiền gửi Euro mức độ lớn, ngân hàng giám sát và tái cấp vốn cho các ngân hàng yếu kém) và theo đuổi một hình thức hạn chế nợ chung để tạo ra một khối tài sản chung an toàn và cho phép các nền kinh tế chịu ảnh hưởng có thể dần dần để giảm gánh nặng nợ.

Về việc này, thực tế bà Merkel không bao giờ giải thích cho người dân Đức về việc họ phải đối mặt với một sự lựa chọn giữa một ý tưởng đáng sợ (giải cứu đồng nghiệp không xứng đáng) và thực tế đổ nát (kết thúc của đồng Euro). Một lý do tại sao rất nhiều người Đức phản đối nợ chung vì họ có một suy nghĩ sai lầm rằng đồng Euro có thể tồn tại mà không có nó. Tuy nhiên, bà Merkel cũng có một chiến lược hai điểm dũng cảm. Bà tin rằng, đầu tiên cần phải yêu cầu các nước nợ lớn phải thắt lưng buộc bụng và từ chối giải cứu các quốc gia bạn bè là cách duy nhất để mang lại cải cách ở Châu Âu và thứ hai, nếu thảm họa thực sự xảy đến, Đức có thể hành động nhanh chóng để tiết kiệm thời gian.

Yêu cầu đầu tiên chắc chắn đã có một số thành công, đặc biệt là việc loại bỏ thủ tướng Silvio Berlusconi tại Italia và trên toàn miền nam Châu Âu đã diễn ra cải cách ngoài sức tưởng tượng. Nhưng cái giá phải trả của chiến lược này đang tăng lên nhanh chóng. Các cuộc suy thoái sinh ra từ việc thắt lưng buộc bụng quá nhiều, ở các nước chịu gánh nặng nợ nần ở Châu Âu đang diễn ra sự thái quá về chính trị, lộn xộn về kinh tế làm suy kiệt sự tự tin của nhà đầu tư và tăng nguy cơ về một thảm họa Euro.

Các nước chịu gánh nặng nợ nần ở Châu Âu đang diễn ra sự thái quá về chính trị, lộn xộn về kinh tế làm suy kiệt sự tự tin của nhà đầu tư và tăng nguy cơ về một thảm họa Euro.

Vì Đức có ý tưởng rằng vào phút cuối có thể ra tay giải cứu kinh tế Châu Âu thông qua việc Ngân hàng trung ương Châu Âu giúp một quốc gia có tính thanh khoản nên nó rất nguy hiểm. Ví dụ với Tây Ban Nha, để các ngân hàng hoạt động với quy mô đầy đủ thì bà Merkel sẽ khó có thể đủ sức can thiệp lâu dài. Nếu Hy Lạp sụp đổ sẽ gây ra thảm họa tại nước này và lây lan khắp Châu Âu. Trong suốt cuộc khủng hoảng này, bà Merkel đã từ chối về một kế hoạch táo bạo đủ để kiểm soát thị trường theo cách mà Mỹ đã làm.

Như thế, bà Merkel cần đặt ra một kế hoạch rõ ràng cho đồng Euro, muộn nhất vào Hội nghị thượng đỉnh Châu Âu ngày 28/6 và nó phải được cụ thể để xua tan mọi nghi ngờ về cam kết của Đức cứu đồng Euro. Điều đó phải bao gồm tiền đặt cọc ngay lập tức, chẳng hạn như là một cam kết sử dụng quỹ chung để tái cơ cấu vốn các ngân hàng Tây Ban Nha. Điều đó sẽ có nguy cơ làm giảm sự ủng hộ của cử tri với bà Merkel. Tuy nhiên cũng có nhiều khả năng về phần thưởng đến nhanh chóng. Nếu Đức cam kết giúp đỡ rõ ràng, Ngân hàng trung ương Châu Âu sẽ có hành động mạnh mẽ để mua trái chính phủ các nước Châu Âu nhiều hơn và cung cấp một hỗ trợ lớn hơn cho các ngân hàng.

Như vậy các nền kinh tế thế giới vẫn sẽ phải vật lộn vì nhiều nước không thích nghi và sự tăng trưởng yếu nhưng nó có thể giành được một bước tiến khổng lồ trở lại từ khó khăn và vấn đề đó phụ thuộc vào quyết định của nữ Thủ tướng Đức Merkel.

• Hoa Chi, DDDN