Đồng Euro “lung lay”

Vàng đã tăng giá mạnh trở lại và đồng Euro sụt giảm mạnh so với USD trong hai ngày qua là phản ứng của thị trường trước việc S&P vừa hạ mức xếp hạng tín dụng của Hy Lạp.

Động thái này làm dấy lên trở lại cuộc tranh luận về tương lai của đồng tiền chung châu Âu, chưa từng thấy kể từ khi nó được đưa ra vào năm 1999 tại chính 17 quốc gia thành viên của liên minh tiền tệ này.

Phải chăng, không chỉ các nhà làm chính sách từ Berlin, Brussels, Frankfurt và Paris trong thập kỷ qua đã vạch ra một viễn cảnh sai lầm mà ngay các nhà đầu tư cũng nhầm lẫn trong thời gian tương tự khi đầu tư vào đồng Euro. Đồng tiền này đang bị lung lay hơn bao giờ hết.

Hiện tại, nếu khu vực đồng Euro còn tiếp tục tồn tại, nó sẽ phải cần đến sự hỗ trợ của một bộ phận công chúng mà đến nay vẫn bàng quang với thể chế này. Muốn vậy, những người bảo vệ đồng tiền chung sẽ phải nói chuyện cởi mở về những khiếm khuyết cũng như thành tích mà đồng Euro đã làm được.

Khi cuộc khủng hoảng tài chính bước vào năm thứ hai của mình, quan điểm của các nhà lãnh đạo đảng của Phần Lan, các thành viên trong liên minh nói tiếng Slovak, các học giả và các nhà lập pháp đang xuất hiện dày hơn trên các diễn đàn kinh tế thay cho các bài diễn thuyết một chiều của các lãnh đạo khu vực đồng tiền chung. Các bài thuyết trình về khu vực đồng Euro thời gian qua không bao gồm gì hơn những lời ve vuốt nhằm phủ mờ và ngăn chặn bất cứ sự xung đột nào. Và giờ nó đã trở nên lộn xộn, gây khó hiểu cho nhiều người.

Khi cơ sở cốt lõi của thể chế bị lung lay và hàng rào bao bọc là các mục tiêu hấp dẫn ngày một lộ ra nhiều khe hở, sự nghi hoặc đối với vai trò của thể chế này cũng ngày một nhiều hơn. Người dân châu Âu thường nhìn sang Mỹ, nơi mà dường như không ai bị kiểm soát và mọi thứ đều được tranh luận, đồng thời so sánh điều đó với việc họ vẫn còn mù mờ về vai trò của cái gọi là khu vực đồng tiền chung đang chi phối đời sống hàng ngày của họ.

Thực tế, nhiều thành viên của Khối hầu như đã “nhắm mắt đưa chân” vào sân chơi này và giờ đây đang tự hỏi mình rằng, chính xác họ đã nhận được gì từ khi tham gia vào đây. Năm 2003, nước Anh tiến hành một cuộc điều tra rất kỹ lưỡng về khả năng sử dụng đồng Euro và đã nhìn thấy thất bại ở một số trong 5 cuộc thử nghiệm của Tony Blair, Thủ tướng Anh khi đó. Không thành viên nào trong khu vực đồng tiền chung châu Âu tiến hành được công việc tương tự. Tất cả những gì họ phải làm là đáp ứng hoặc cố gắng đáp ứng một vài chỉ số kinh tế thô thiển và hầu hết đều hạnh phúc với điều đó.

Các nhà hoạch định chính sách của Khu vực đồng Euro đã buộc phải tìm cách giải thích những thắc mắc trong lòng nước Anh về vấn đề sử dụng chung đồng tiền, bởi đơn giản, đó cũng chính là bảo vệ sự tồn tại của đồng Euro. Đó không phải là vẫn đề gì to tát, các nhà hoạch định này nói. Tuy nhiên, nhiều người dân Anh lại coi đồng Bảng là niềm tự hào và ở khía cạnh nào đó, là một phần chủ quyền.

Bên trong khu vực tiền tệ chung, có một số lời phàn nàn khi tiền giấy và tiền xu được giới thiệu và khi giá cả, được niêm yết bằng đồng tiền chung, được chuyển đổi theo tiêu chuẩn thông thường. Hầu hết mọi người cảm thấy rằng, trong quá trình chuyển đổi, các nhà bán lẻ đã đổi rẻ đi đồng tiền của họ nhiều hơn là đắt lên ở những nơi chỉ có một sự lựa chọn. Tuy nhiên, hầu như không có sự phản đối nào với đồng Euro về nguyên tắc.

Trong những ngày gần đây, lãnh đạo đảng chính trị lớn thứ ba Phần Lan đã tuyên bố khu vực đồng Euro đang chịu đau đớn từ một “khối u” và kêu gọi phẫu thuật tận gốc; một nhà kinh tế người Ai Len thì chỉ trích, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) chỉ thích ưu tiên “xoa dịu các biên tập viên của các tờ báo lá cải của Đức”; một thành viên của một đảng cấp thấp hơn trong liên minh cầm quyền của Đức kiến nghị cần xây dựng một cơ chế mới cho phép các nước có thể rút khỏi khu vực đồng tiền chung; ngoài ra còn có ý kiến cho rằng, khu vực đồng tiền chung chỉ có thể tồn tại thêm 12 tháng nữa dưới định dạng như hiện nay.

Không có ý kiến nào đại diện cho một phiếu tín nhiệm khu vực đồng Euro, nhưng tất cả đều mang tính xây dựng, muốn thay đổi để tốt hơn. Hầu hết các tranh luận về tương lai của đồng Euro đều thừa nhận giá trị của nó nếu tròn chức năng trong thực tế hoạt động. Tuy nhiên, đó không phải là tin tốt, bởi giờ đã khó khăn hơn để thực hiện theo các ý kiến tranh luận, khó khăn hơn để phân biệt các đề xuất nghiêm túc với những sự tưởng tượng ngây thơ… “Báo cáo từ các quan chức khác nhau tiếp tục gây nhầm lẫn và vô ích”, Viện Tài chính quốc tế cho biết trong một lưu ý về vấn đề nợ của khu vực đồng Euro.

Có lẽ, nếu khu vực tiền tệ này thu hút được nhiều sự quan tâm như những ngày đầu thành lập, nó đã không trở nên lộn xộn như ngày nay. Những người sống ở 17 nước thành viên, hàng ngày sử dụng đồng Euro, đã đánh thức một thức tế rằng, tham vọng kiến tạo một không gian kinh tế đa quốc gia chưa có tiền lệ đang đối diện với những thách thức chưa từng có.

• Theo www.vinacorp.vn