Kết nối thương mại, đầu tư Việt - Đức

Cách đây đúng 3 năm, Viethaus - Ngôi nhà Việt - một trung tâm thương mại và văn hóa do Công ty Dịch vụ hàng không sân bay Tân Sơn Nhất (SASCO) tiên phong đầu tư cùng đối tác CHLB Đức, đã được thành lập ngay tại trung tâm thủ đô Berlin. Viethaus đã được Chính phủ, các cơ quan chức năng và các doanh nghiệp hai nước ủng hộ, trở thành biểu tượng của sự hợp tác song phương chặt chẽ giữa Việt Nam và Đức.

Nâng tầm đối tác chiến lược

Mới đây tại Viethaus, “Diễn đàn kinh tế và đầu tư Việt Nam - CHLB Đức” đã được tổ chức với sự tham dự đông đảo của lãnh đạo các cơ quan hữu quan, giới doanh nghiệp, cơ quan truyền thông hai nước. TS Đỗ Hòa Bình, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Việt Nam tại CHLB Đức, đã phát biểu khai mạc: Mối quan hệ về kinh tế – đầu tư giữa hai nước đã có truyền thống lâu đời.

Và mới đây, chuyến thăm Việt Nam trong tháng 10 vừa qua Thủ tướng CHLB Đức Angela Merkel đã tạo thêm một xung lực mạnh mẽ khi Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Thủ tướng Angela Merkel cùng ký Tuyên bố chung Hà Nội ngày 11-10, nhất trí nâng tầm quan hệ hai nước lên đối tác chiến lược. 5 lĩnh vực hợp tác then chốt được nêu rõ trong Tuyên bố chung Hà Nội gồm: hợp tác chính trị; thương mại và đầu tư; tư pháp và pháp luật; phát triển và bảo vệ môi trường; giáo dục, khoa học, công nghệ, văn hóa, truyền thông và xã hội.

Hai bên đã cam kết xây dựng kế hoạch hành động chiến lược cụ thể của 5 lĩnh vực hợp tác nói trên bao gồm một số điểm đáng chú ý: Triển khai dự án Ngôi nhà Đức tại TPHCM, xây dựng tuyến tàu điện ngầm số 2 tại TPHCM, nâng cấp dự án Ngôi nhà Việt tại Berlin, tiếp tục đối thoại Việt - Đức về nhà nước pháp quyền, hỗ trợ các chương trình xử lý nước thải và kinh tế chất thải tại Việt Nam, xây dựng Trường Việt - Đức thành một cơ sở nghiên cứu hàng đầu, mở trường dạy nghề bậc cao tại Việt Nam.

“Chỉ vài tuần sau khi Bản tuyên bố chung Hà Nội được Thủ tướng hai nước ký kết, nâng tầm quan hệ Việt - Đức lên đối tác chiến lược, chính giới và doanh nghiệp Đức đã cảm nhận được sự quan tâm đến đối tác Việt Nam tăng lên gấp bội, biểu hiện cụ thể là hai bên đã ký được các hợp đồng kinh tế trị giá 50 triệu EUR” - TS Đỗ Hòa Bình cho biết.

Là một người rất có thiện cảm với Việt Nam, Bộ trưởng Kinh tế, Kỹ thuật và Phụ nữ bang Berlin Harald Wolf phát biểu: Ước tính nhu cầu đầu tư cơ sở hạ tầng của Việt Nam trong những năm tới lên đến 500 tỷ USD. Các dự án đặc biệt ưu tiên, quan trọng là tăng cường hệ thống giao thông công cộng tại các thành phố lớn để giảm bớt ô nhiễm môi trường. Nước Đức sẽ hỗ trợ Việt Nam trong vấn đề này và các công ty của Đức sẽ tham gia vào nhiều dự án, như dự án mở rộng mạng lưới giao thông ở TPHCM. Dự án này mang tính chất dự án mẫu cho sự phát triển sau này ở những thành phố khác nhằm cải thiện chất lượng sống cho cư dân đô thị ở Việt Nam.

Một dự án lớn khác các doanh nghiệp Đức cũng hy vọng sẽ được tham gia là việc xây dựng cảng hàng không mới tại phía Nam – Sân bay quốc tế Long Thành (Đồng Nai). Bộ trưởng Harald Wolf cho biết Hội đồng TP Berlin rất quan tâm về việc thúc đẩy đầu tư giữa hai nước, nâng tầm sự hợp tác sẵn có từ trước đến nay.

Phát huy lợi thế hai bên

Tại diễn đàn, đại diện cơ quan chức năng hai nước đã giới thiệu các cơ hội, chính sách ưu đãi đầu tư mỗi nước đến với cộng đồng doanh nghiệp. Ông Richard Offermann, Giám đốc dịch vụ tư vấn Công nghiệp, Thương mại và Đầu tư CHLB Đức, nêu dẫn chứng cụ thể: Khu vực thủ đô Berlin - Brandenburg có nhiều tiềm lực trong các lĩnh vực về y tế, công nghệ cảm quang, kỹ thuật năng lượng và nhất là kỹ thuật giao thông. Ngay thế kỷ thứ 19, tàu điện đầu tiên trên thế giới chạy trên đường ray cũng từ Berlin.

Ngày nay, vùng Berlin - Brandenburg cũng được thừa nhận là một trong những địa bàn có kỹ thuật đường ray nổi tiếng hàng đầu thế giới. Cảng hàng không quốc tế mới Berlin- Brandenburg sẽ khánh thành vào tháng 6-2012, kỳ vọng sẽ mở đường bay thẳng Berlin - Hà Nội càng tạo cơ hội kết nối đầu tư - thương mại giữa hai nước. Các doanh nghiệp Việt Nam từ Berlin có thể đến hầu hết thủ đô các nước châu Âu chỉ trong vòng 3 giờ bay.

Các đại biểu giải đáp về môi trường đầu tư Việt Nam - Đức với cộng đồng doanh nghiệp hai nước. Ảnh: L.T.T.

TS Nguyễn Thị Bích Vân, Phó Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ Kế hoạch - Đầu tư, đã giới thiệu tại diễn đàn về tổng quan kinh tế Việt Nam, các cơ hội đầu tư, chính sách ưu đãi dành cho nhà đầu tư nước ngoài, nhấn mạnh: “Đức là đối tác lớn nhất của Việt Nam trong khối EU; chiếm trên 19%. Đến nay nhiều tập đoàn lớn của Đức đã có mặt, kinh doanh thành công tại Việt Nam như Mercedes, Metro, Siemens… Môi trường, chính sách đầu tư tại Việt Nam tiếp tục được cải thiện, sẵn sàng đón chào các nhà đầu tư mới đến làm ăn tại Việt Nam”.

Về khả năng hợp tác, đầu tư mỗi bên, Đại sứ Đỗ Hòa Bình cho biết: So sánh với các nước châu Á, Việt Nam là nước có nhiều người nói tiếng Đức nhất. Ở Berlin, cộng đồng người Việt là cộng đồng thành đạt, có doanh số về thương mại lớn thứ ba và là đối tác quan trọng của các doanh nghiệp ở Berlin. Trong số các nước EU thì Đức là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam. Đức là thị trường nhập khẩu đứng hàng thứ 5 sau Hoa Kỳ, Nhật, Australia và Trung Quốc, kim ngạch nhập khẩu tăng từ 2,4 tỷ EUR (năm 2008) lên 2,94 tỷ EUR (2010), trong đó dẫn đầu là ngành dệt may (19,8%), thực phẩm, đồ uống (chiếm 18,7%)...

Ngược lại, Đức cũng có rất nhiều tiềm lực xuất khẩu hàng hóa sang Việt Nam với kim ngạch xuất khẩu liên tục tăng, từ 1 tỷ EUR (năm 2008) lên 1,12 tỷ EUR (2009) và 1,48 tỷ EUR (2010), trong đó 2 mặt hàng chủ lực là máy móc (chiếm 27,6%) và hóa chất (13,2%)... Kim ngạch thương mại hai chiều tăng trưởng khoảng 15% mỗi năm, đạt khoảng 4,5 tỷ USD trong năm 2010, tức là bằng tổng kim ngạch hai chiều giữa Việt Nam và nhiều nước châu Âu khác cộng lại. Nếu tính cả sự trung chuyển qua nước thứ ba, kim ngạch song phương thậm chí lên tới 6 tỷ USD.

Trong bối cảnh khó khăn chung của nền kinh tế thế giới, Đức tiếp tục cam kết 400 triệu USD tài trợ phát triển cho Việt Nam. Nhiều cơ hội kết nối thương mại, đầu tư đang mở ra cho doanh nghiệp giữa hai châu lục.

TPHCM có quy mô tăng trưởng GDP 2 chữ số liên tục trong 10 năm qua. Mặt yếu là kết cấu hạ tầng chưa đồng bộ nên thu hút đầu tư cơ sở hạ tầng là lĩnh vực ưu tiên đối với chính quyền thành phố. TPHCM đã hoàn thành quy hoạch và đang tiến tới đấu thầu các công trình lớn cải thiện giao thông đô thị, như các tuyến metro. UBND TPHCM sẵn sàng tạo điều kiện, kết nối các doanh nghiệp đầu tư trên nhiều lĩnh vực nhằm khai thác tiềm năng, thế mạnh hai đất nước trong việc phát triển kinh tế - xã hội Phó Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Thị Hồng

• Lê Tiền Tuyến, SGGP