Một trong những mục tiêu mà nhà nước Đức hiện đang khuyến khích đầu tư là nền giáo dục. Họ nhận rõ một trong các mục tiêu cần tập trung đó là vấn đề con người. Những năm trước, qua đánh giá của tổ chức PISA, thì năng lực của học sinh Đức nằm ở mức trung bình.
Kết quả đánh giá này làm cho các nhà quản lý nhà nước bức xúc. Trong hai năm qua nhà nước Đức đã cố gắng tìm mọi cách hỗ trợ và đầu tư cho ngành giáo dục. Đến nay đã có nhiều chuyển đổi tích cực và năng lực của học sinh đã được nâng lên rõ rệt.
Cũng có một số ý kiến cho rằng ở Đức, môi trường học tập đang chuyển đổi sang chiều hướng ảnh hưởng đa văn hóa. Số con em của người nước ngoài học ở Đức ngày càng nhiều. Kiến thức và kỹ năng của số này quá kém và ảnh hưởng lớn tới con em dân tộc Đức.
Để làm rõ vấn đề này, nhiều ban nghiên cứu đã công bố kết quả các khảo sát của mình. Mới đây tờ báo Thời Đại (die Zeit) có công bố chung về kết quả học tập của học sinh phổ thông ở Đức.
Thật bất ngờ, học sinh con em của người Việt Nam đứng đầu bảng, vượt qua học sinh gốc Đức, bỏ qua học sinh người gốc Nga, Italia, Tây Ban Nha...
Riêng tỷ lệ của học sinh Việt ở các trường chuyên (Gymnasium) vượt học sinh cộng đồng người Thổ Nhĩ Kỳ tới 4 lần.
Một câu hỏi được đặt ra là trong khi năng lực của học sinh người nước ngoài ở Đức đều bị đánh giá là thấp, tại sao học sinh người Việt Nam lại đạt được thành tích khả quan như vậy? Liệu có nên lấy thành tích đó để làm chuẩn mực cho xã hội không? Giới nghiên cứu về giáo dục gọi đó là “Điều kỳ diệu Việt Nam” ở Đức.
Có nhiều nhà nghiên cứu xã hội cho rằng nếu đà này tiếp tục diễn ra thì trong vòng 10 đến 15 năm nữa con em của người Việt sẽ thành tầng lớp tinh hoa của xã hội Đức.
Khi các kênh truyền thông đang bàn cãi về các vấn đề giáo dục thì các bậc phụ huynh người Việt (thế hệ 1) hết sức sung sướng.
Mới đây người thanh niên gốc Việt quê ở Khánh Hòa, tiến sĩ Y khoa Phillipp Roesler, chủ tịch đảng FDP ở Niedersachsen, trở thành Bộ trưởng kinh tế tiểu bang. Các bạn trẻ VN ở Đức liên tục cập nhật thông tin về vị chính khách trẻ người Việt của nước Đức này.
Đây là điểm nhấn, đây là đòn bẩy cho các thanh niên người Việt. Ở một môi trường như nước Đức, với nền văn hóa thuần Đức thì một người gốc nước ngoài tham gia chính trường và thăng tiến nhanh, sâu như thế quả là hy hữu.
Lớp người Việt thứ nhất ở lại Đức do nhiều lý do lịch sử. Họ sống khiêm tốn và ít nhiều đều gắn bó với quá khứ của mình. Khả năng giao tiếp hay kỹ năng nghề nghiệp có nhiều hạn chế. Nhưng họ rất coi trọng truyền thống của cha ông.
Họ chịu khó làm cật lực, chịu nhường nhịn hy sinh phần mình. Mục đích làm sao con em mình đỡ vất vả và thành đạt hơn thế hệ cha anh. Những ngày lễ hội của dân tộc, nơi đông người Việt sinh sống, các hội người Việt đều cổ vũ và khen thưởng các cháu học sinh có thành tích học tập cao. Biểu dương gia đình có công với các cháu và nêu gương tốt trong cộng đồng.
Mấy năm trước cháu Lê Trần Thái ở Leipzig đã mang về huy chương vàng cho Đức khi đi thi tài năng trẻ các môn tự nhiên. Năm 2008 trong cuộc thi tại Hàn Quốc, cháu Phạm Đăng Khoa mang huy chương bạc về cho nước Đức. Không những trong học tập mà trong các môn thi thể thao quốc tế, khuôn mặt các cháu người Việt ngày càng xuất hiện nhiều lên.
Người Việt ở Đức tuy xa cách quê hương, cuộc sống còn nhiều khó khăn nhưng cộng đồng Việt ở Đức rất vui, rất tự hào về con em mình ở tương lai.
