Giải đáp về quyền sở hữu và thừa kế nhà ở của NVNONN ở VN

Hỏi: Căn nhà nhỏ của gia đình tôi ở Việt Nam với diện tích 4,4 x 19 m hiện nay có 9 người sống chung (mẹ tôi, gia đình 4 người của đứa em gái và gia đình 4 người của đứa em trai) nên rất chật. Còn tôi thì hiện nay đang sống tại CHLB Đức. Tôi muốn cho xây cất lại căn nhà thành 3 tầng lầu…

 

Dự định phân chia như sau:

1. Tầng trệt thì cho gia đình 4 người của đứa em gái ở

2. Tầng 2 thì cho gia đình 4 người của đứa em trai ở

3. Tầng 3 thì cho vợ chồng tôi khi nào về hưu để tạm trú

Ước mong của vợ chồng tôi là mỗi tầng của mỗi gia đình phải tự quản lý lấy (tự trả chi phí điện, nước và chi phí khác theo nhu cầu của các em tôi). Nếu phải trả chi phí gì đó cho căn nhà này (thí dụ như thuế) thì 3 tầng gia đình phải chia 3 để trả. Cũng như các tầng gia đình không được phép thế chấp, chuyển nhượng hay bán nếu không có sự đồng của 2 tầng gia đình còn lại.

Vợ chồng tôi đều có Visa miễn thị thực 5 năm như luật hiện hành. Tôi kính mong được tòa soạn cho biết tôi phải làm như thế nào cho đúng theo luật pháp đã quy định:

- Tôi có được quyền sở tầng lầu trên không?

- Tương lai về việc thừa kế sẽ ra sao?

Xin cảm ơn

Trả lời:

1.      Quyền được sở hữu nhà tại Việt Nam

Theo Điều 1 Quy chế về miễn thị thực cho người Việt Nam định cư ở nước ngoài ban hành kèm theo Quyết định số 135/2007/QĐ-TTg ngày 17/08/2007 của Thủ tướng Chính phủ thì những đối tượng được xét cấp giấy miễn thị thực gồm: Người Việt Nam định cư ở nước ngoài; người nước ngoài là vợ, chồng, con của công dân Việt Nam hoặc Người Việt Nam định cư ở nước ngoài.

Theo Điều 1 Luật sửa đổi, bổ sung Điều 126 của Luật Nhà ở và Điều 121 của Luật Đất đai số 34/2009/QH12 ngày 18/06/2009 của Quốc hội Nước CHXHCN Việt Nam (sau đây viết tắt là “Luật sửa đổi, bổ sung Luật Nhà ở, Luật Đất đai”) quy định:

Người Việt Nam định cư ở nước ngoài thuộc các đối tượng sau đây được cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cho phép cư trú tại Việt Nam từ ba tháng trở lên thì có quyền sở hữu nhà ở để bản thân và các thành viên trong gia đình sinh sống tại Việt Nam:

a) Người có quốc tịch Việt Nam;

b) Người gốc Việt Nam thuộc diện người về đầu tư trực tiếp tại Việt Nam theo pháp luật về đầu tư; người có công đóng góp cho đất nước; nhà khoa học, nhà văn hoá, người có kỹ năng đặc biệt mà cơ quan, tổ chức của Việt Nam có nhu cầu và đang làm việc tại Việt Nam; người có vợ hoặc chồng là công dân Việt Nam sinh sống ở trong nước.

Người gốc Việt Nam không thuộc các đối tượng quy định tại điểm b nêu trên nhưng được cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp Giấy miễn thị thực và được phép cư trú tại Việt Nam từ ba tháng trở lên thì có quyền sở hữu một nhà ở riêng lẻ hoặc một căn hộ chung cư tại Việt Nam để bản thân và các thành viên trong gia đình sinh sống tại Việt Nam.

Theo Điều 9, Điều 10 và Điều 12 Luật Nhà ở 2005, chủ sở hữu nhà ở là những đối tượng được sở hữu nhà ở tại Việt Nam và tạo lập nhà ở hợp pháp thông qua việc đầu tư xây dựng, mua bán, tặng cho, thừa kế, đổi nhà ở và các hình thức khác theo quy định của pháp luật. Đồng thời, nhà ở tại Việt Nam có thể thuộc sở hữu chung hợp nhất hoặc sở hữu chung theo phần.

Áp dụng quy định pháp luật nêu trên đối với trường hợp của bạn, bạn có thể được sở hữu tầng 3 của ngôi nhà nếu bạn được cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cho phép cư trú tại Việt Nam 3 tháng trở lên và việc tạo lập nhà ở của bạn là hợp pháp.

2.      Việc thừa kế ngôi nhà

a. Điều kiện tài sản trong giao dịch thừa kế:

Theo Điều 91 Luật Nhà ở 2005, nhà ở trong giao dịch thừa kế phải bảo đảm điều kiện:

Có giấy chứng nhận quyền sở hữu đối với nhà ở theo quy định của pháp luật;
Không có tranh chấp về quyền sở hữu;
Không bị kê biên để thi hành án hoặc để chấp hành quyết định hành chính của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

b. Điều kiện người được nhận tài sản thừa kế:
Theo phân tích tại điểm 1 câu trả lời, bạn là người có quyền được sở hữu nhà ở tại Việt Nam và theo quy định tại Điều 676 của Bộ Luật Dân sự Việt Nam năm 2005, bạn là người thuộc hàng thừa kế thứ nhất theo pháp luật, do đó sẽ được nhận tài sản thừa kế từ cha, mẹ để lại.

Văn phòng Luật sư NHQuang và Cộng sự
B23, Khu Biệt thự Trung Hòa – Nhân Chính,
Thanh Xuân, Hà Nội