Giải đáp về việc cấp thẻ thường trú, gia hạn tạm trú và xuất cảnh

Hỏi: Tôi tên là Vành Khuyên, ở CHLB Đức. Tôi vẫn còn quốc tịch Việt Nam (còn hộ chiếu, khai sinh, và hộ khẩu Việt Nam), nên vấn đề thường trú khi về sinh sống ở Việt Nam không gặp rắc rối gì, duy chỉ có trường hợp của chồng và hai con tôi...

Chồng tôi là người Việt Nam tại Đức. Theo Luật Đức thì để có quốc tịch Đức anh ấy phải xin từ bỏ quốc tịch Việt Nam, nên hiện tại anh ấy chỉ có hộ chiếu Đức, mang quốc tịch Đức. Khi tôi ra Phòng Xuất Nhập cảnh xin cho anh ấy thường trú ở Việt Nam thì nhân viên nói rằng anh ấy là người VN định cư ở nước ngoài và bán cho tôi hồ sơ xin thường trú dành cho người Việt Nam định cư ở nước ngoài - Hồ sơ có bìa màu hồng. Thủ tục hướng dẫn trong hồ sơ này yêu cầu phải có: Khai sinh mang quốc tịch Việt Nam, hoặc hộ chiếu Việt Nam hoặc Giấy xác nhận công dân. Chồng tôi do sinh trước 1975 nên Khai sinh không ghi quốc tịch (anh ấy vẫn còn giữ Khai sinh), nên Giấy Khai sinh không được chấp thuận. Những giấy tờ khác như hộ chiếu thì anh ấy không có. Giấy xác nhận công dân cũng không có vì anh ấy đã thôi quốc tịch Việt Nam rồi. Vậy là tôi biết mình không thể xin thường trú cho chồng theo diện này.

Tôi có hỏi nếu không xin được thường trú thì tôi phải làm gì vì chồng tôi và các con tôi muốn đoàn tụ gia đình và sống cùng nhau ở Việt Nam thì các nhân viên ở Phòng Xuất Nhập cảnh đều nói không thể làm được. Tôi không yêu cầu phải thường trú vĩnh viễn nhưng có cách nào để chồng tôi xin được thẻ thường trú 3 năm 1 lần cũng được. Các anh ấy nói thẻ thường trú 3 năm 1 lần chỉ cấp cho người nước ngoài còn chồng tôi không thuộc diện người nước ngoài.

Vậy xin hỏi:

Chồng tôi thuộc diện nào trong hai diện trên: Người Việt Nam định cư ở nước ngoài hay người nước ngoài?
Nếu như trường hợp của anh ấy được định nghĩa là Người Việt Nam định cư ở nước ngoài thì làm thế nào để xin thường trú tại Việt Nam?
Về hai con tôi:

Hai con tôi hiện mang quốc tịch Đức (có Khai sinh Đức) và đồng thời hai cháu có cả Khai sinh Việt Nam trong đó có thể hiện quốc tịch Việt Nam, nghĩa là hai cháu đồng thời mang hai quốc tịch cả Đức và Việt.

Vợ chồng tôi muốn cùng hai cháu về Việt Nam sinh sống và vẫn giữ quốc tịch Đức đến khi nào cháu đủ trưởng thành để tự mình quyết định nên chọn quốc tịch nào cho bản thân cháu. Trước đây khi về VN tôi có xin miễn thị thực 5 năm 1 lần cho cháu. Khi về VN tôi đã đăng ký hộ khẩu ở Việt Nam cho cháu xong.

Xin hỏi:

Bây giờ gia đình tôi ở Việt Nam luôn và tôi có cần phải xin gia hạn tạm trú (được đóng dấu trong hộ chiếu) cho các cháu tại Phòng Xuất Nhập cảnh nữa không?
Nếu sau này cháu quay trở lại Đức thì cháu sẽ phải xuất cảnh Việt Nam bằng hộ chiếu Đức, nếu trong ấy không gia hạn tạm trú thì có vi phạm pháp luật không?

Trả lời:

1.      Xác định quốc tịch:

Theo quy định tại khoản 4, Điều 3 Luật Quốc tịch số 24/2008/QH12 ngày 13/11/2008 của Quốc hội (sau đây viết tắt là “Luật Quốc tịch”) thì “Người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài là người Việt Nam đã từng có quốc tịch Việt Nam mà khi sinh ra quốc tịch của họ được xác định theo nguyên tắc huyết thống và con, cháu của họ đang cư trú, sinh sống lâu dài ở nước ngoài”; khoản 5, Điều 3 Luật Quốc tịch quy định: “Người nước ngoài cư trú ở Việt Nam là công dân nước ngoài và người không quốc tịch thường trú hoặc tạm trú ở Việt Nam”.

Như vậy, theo quy định của pháp luật về quốc tịch nêu trên, chồng của bạn có hai tư cách, là Người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài và Người nước ngoài nếu có dự định cư trú ở Việt Nam.

2.      Về việc cấp thẻ thường trú:

Theo quy định tại điểm c, khoản 1, Điều 13 Pháp lệnh số 24/1999/PL-UBTVQH ngày 28/04/2000 của Ủy ban thường vụ Quốc hội về nhập cảnh, xuất cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam (sau đây viết tắt là “PL XNC”) thì người nước ngoài đang tạm trú tại Việt Nam nếu là vợ, chồng, con, cha, mẹ của công dân Việt Nam thường trú ở Việt Nam thì được xem xét cấp thẻ thường trú.

Điều 14 Nghị định số 21/2001/NĐ-CP ngày 28/05/2001 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành PL XNC quy định:

“Cơ quan quản lý xuất nhập cảnh thuộc Bộ Công an cấp chứng nhận tạm trú tại cửa khẩu quốc tế cho người nước ngoài nhập cảnh như sau:

Đối với người mang thị thực thì cấp chứng nhận tạm trú phù hợp với thời hạn giá trị của thị thực;
Đối với người được miễn thị thực theo điều ước quốc tế mà Việt Nam ký kết hoặc tham gia thì cấp chứng nhận tạm trú theo thời hạn quy định tại điều ước quốc tế đó;
Đối với quan chức, viên chức Ban Thư ký ASEAN thì cấp chứng nhận tạm trú thời hạn 30 ngày”.
Như vậy, do bạn là công dân Việt Nam đang thường trú ở Việt Nam nên chồng của bạn có thể được xem xét cấp thẻ thường trú nếu như anh ta hoàn tất thủ tục đăng kí tạm trú tại Việt Nam theo quy định của pháp luật nêu trên.

3.      Về việc xin gia hạn tạm trú và xuất cảnh:

Theo trình bày của bạn, con của bạn có quốc tịch Việt Nam và trước đây bạn đã đã đăng ký hộ khẩu ở Việt Nam cho con. Như vậy, cháu đã là công dân Việt Nam, theo quy định tại Điều 48 của Bộ Luật Dân sự Việt Nam hiện hành (năm 2005), con bạn có quyền tự do đi lại, tự do cư trú, không bị giới hạn về thời hạn cư trú tại Việt Nam. Bạn không phải thực hiện thủ tục gia hạn tạm trú cho cháu.

Sau này nếu muốn sang Đức, con bạn chỉ cần xuất trình hộ chiếu Việt Nam để làm thủ tục xuất cảnh.

 

Văn phòng Luật sư NHQuang và Cộng sự
B23, Khu Biệt thự Trung Hòa – Nhân Chính,
Thanh Xuân, Hà Nội