Di sản phát xít Đức: Gánh nặng của hậu duệ

Những họ tên như Himmler, Goering, và Hoess vẫn đủ sức gợi nên nỗi sợ về thời kỳ phát xít Đức. Hậu duệ của những nhân vật đó vẫn còn đang gánh gánh nặng của tội ác của cha ông mình.

Họ chọn những cách khác nhau để trốn tránh quá khứ  - có những người vẫn bị ám ảnh.

Từ khi còn nhỏ, Rainer Hoess đã được cho xem di sản của gia đình. Ông vẫn còn nhớ mẹ ông mở nắp một cái hòm chống cháy có chữ thập ngoặc lớn trên nắp để lấy ra những bức ảnh gia đình. Đó là hình ảnh điền viên của một gia đình với bể bơi, sân chơi cát khác hẳn với những căn phòng khí đốt của trại tập trung Auschwitz cách đó chỉ vài km. 

Ông của Rainer Hoess là Rudolf Hoess, tư lệnh thứ nhất trại tập trung Auschwitz. Bố của Rainer lớn lên trong một biệt thự sát với trại tập trung, còn Rainer và các anh chị em ông từng chơi các đồ chơi do người tù làm ra. Đó là nơi mà bà của Rainer nói với các cháu mình phải rửa sạch những trái dâu bọn trẻ hái được, vì chúng đầy mùi tro từ các lò đốt của trại tập trung. Rainer vẫn còn ám ảnh bởi cổng khu vườn dẫn thẳng tới trại – mà ông gọi đó là “cổng tới địa ngục”. 

Rainer nói: “Dù tôi chẳng có lý do nào phải chịu gánh nặng của tội  lỗi đó, nhưng tôi vẫn có cảm giác tội lỗi đeo đẳng. Tôi cảm thấy xấu hổ vì những gì gia đình tôi, ông tôi đã làm với hàng nghìn gia đình khác. Tôi tự hỏi rằng họ phải chết, còn tôi vẫn sống. Tại sao tôi vẫn sống? Để mang theo gánh nặng tội lỗi, để cố gắng định nghĩa chúng. Đó là lý do duy nhất tôi tồn tại, để làm những gì mà lẽ ra ông tôi phải làm”.

Bố của Rainer Hoess chưa bao giờ từ bỏ hệ tư tưởng mà ông đã lớn lên cùng nó, còn Rainer thì từ lâu không liên hệ với bố mình nữa, bởi chính Rainer đang nỗ lực đối mặt với tội lỗi và nỗi xấu hổ của gia đình.  

Đối với Katrin Himmler, viết là cách mà bà đối mặt với việc đã từng có Heinrich Himmler trong gia đình bà. Heinrich Himmler – kiến trúc sư chính của lò thiêu người Holocaust là ông chú của bà, còn ông của Katrin cùng các anh em của ông cũng đứng trong hàng ngũ phát xít Đức.

Katrin đã viết cuốn: “Anh em nhà Himmler: Câu chuyện của một gia đình Đức” nhằm cố gắng “đem lại thứ gì đó tích cực” với cái tên Himmler. “Tôi đã cố hết sức để tách mình khỏi cái tên đó và thực sự đối mặt với nó. Giờ thì tôi không cần phải xấu hổ vì mối liên hệ đó nữa”.

Katrin nói rằng, hậu duệ của các tội phạm chiến tranh thời phát xít Đức dường như bị giằng xé giữa hai cực. “Hầu hết quyết định cắt đứt hoàn toàn mối liên hệ với cha mẹ ông bà mình để sống cuộc sống riêng, để câu chuyện gia đình không hủy hoại họ. Những người khác vẫn trung thành và dành tình yêu vô điều kiện, rũ bỏ mọi điều tiêu cực”. Nhưng tất cả đều đối mặt với cùng câu hỏi: “Liệu ta có thể thực sự yêu mến họ nếu ta muốn trung thực, muốn biết rõ những gì họ từng làm, từng nghĩ?”.

Katrin cho rằng bà có mối quan hệ rất tốt với bố bà, cho tới khi bà bắt đầu tìm hiểu quá khứ của gia đình.  Ông bố thì thấy rất khó khăn khi phải nói về điều đó.

“Tôi có thể hiểu được ông ấy cảm thấy khó khăn thế nào khi tôi nhận ra, tôi cũng thấy vô cùng khó khăn để chấp nhận sự thật rằng chính bà tôi là một người trong hàng ngũ phát xít. Tôi thực sự yêu quý bà, và quả là khó khăn khi tôi tìm ra những bức thư của bà và biết rằng, bà vẫn giữ liên hệ với các nhân vật phát xít cũ, bà đã gửi bưu phẩm cho một tội phạm chiến tranh bị kết án tử hình. Điều đó làm tôi muốn ói”.

(còn tiếp)

• Bảo Chi - Theo BBC