GS Đặng Ngọc Long tại Đức - người Việt Nam đầu tiên giành giải nhất guitar thế giới

Dù bận rộn với vai trò Hiệu trưởng trường nhạc Berlin-Gesundbrunnen (Đức), nhưng Giáo sư Đặng Ngọc Long- người Việt Nam đầu tiên giành giải nhất guitar thế giới vẫn luôn trăn trở với nhiều dự định hướng về quê nhà.

Gần 30 năm sinh sống và làm việc tại Đức, nhạc sĩ Đặng Ngọc Long vẫn chưa quen được cảm giác của một người con xa quê. Anh kể, mỗi lần có dịp về thăm quê, anh vẫn còn cảm giác bồi hồi như lần đầu trở về. Đó là năm 2002, được biểu diễn tại quê nhà trong Đại nhạc hội gutar toàn quốc, anh đã bật khóc. Bao nhiêu cảm xúc kìm nén sau hơn 17 năm xa nhà được thể hiện qua bản nhạc “Núi rừng Tây Nguyên” do anh sáng tác và biên soạn. Cả hội trường lặng đi rồi vỡ òa khi bản nhạc kết thúc. Tiếng vỗ tay vang lên không ngớt. “Đối với một nghệ sĩ xa quê, không gì hạnh phúc bằng được biểu diễn ở chính quê hương của mình, trong vòng tay của bạn bè và người thân. Mười năm đã trôi qua, nhưng tôi không bao giờ quên được giờ phút sung sướng đến nghẹt thở ấy. Những lần như vậy, tôi lại thấy mình như được tiếp thêm năng lượng để sáng tác ”- Nhạc sĩ Đặng Ngọc Long tâm sự.

 

Nhạc sĩ Đặng Ngọc Long

Núi rừng Tây Nguyên, Hồi tưởng, Bèo dạt mây trôi, Đi cấy dưới trăng, Lý cây bông... là những tác phẩm anh sáng tác lấy cảm hứng từ chất liệu của các miền quê Việt Nam để giới thiệu với bạn bè quốc tế trong các buổi biểu diễn của mình. Nghe nhạc của anh, nhiều bà con Việt kiều không nén nổi cảm xúc, có người đã khóc. Họ nói với anh rằng, các tác phẩm của anh đưa họ trở về quê hương, được sống lại không khí đầm ấm nơi quê nhà. Những người nghe nhạc là người nước ngoài, dù chưa một lần đến Việt Nam, nhưng bản nhạc của anh đã cho họ cảm giác đang có mặt ở Việt Nam.

Báo chí Đức từng tốn nhiều giấy mực viết về nhạc sĩ Đặng Ngọc Long như một "hiện tượng” âm nhạc. Báo Tự do viết: “Nghệ sĩ guitar Đặng Ngoc Long đã chứng minh tài năng của mình trên 6 dây đàn bằng những kỹ thuật điêu luyện và cảm xúc tuyệt vời của anh qua các bản nhạc Cổ điển đến các điệu nhảy Tây Ban Nha và âm nhạc dân tộc Việt Nam...”. Tạp chí TIP- Berlin bình luận: “... Với những kỹ thuật độc đáo tự khám phá trên cây đàn guitar, Đặng Ngọc Long đã áp dụng vào các bản nhạc dân ca truyền thống của quê hương anh một cách tài tình”. Báo Märkische Oderzeitung không tiếc lời ngợi khen: “... Với các tác phẩm từ Bzazil, Tây Ban Nha, Arập, Cuba, Việt Nam... Nghệ sĩ Đặng Ngọc Long đã giới thiệu cho khán giả một màn đầy kịch tính như một dàn giao hưởng qua sự diễn tấu kỳ tài của anh trên cây đàn guitar...”. Còn báo Bưu điện Berlin buổi sáng viết: “... Khán giả hoan nghênh nhiệt liệt Nghệ sĩ guitar Đặng Ngọc Long qua các tác phẩm do chính anh biên soạn và sáng tác cho đàn guitar cổ điển. Nghe anh trình tấu, người ta cảm thấy như đang sống ở trên quê hương Việt Nam của anh....”.

 

Rạng danh người Việt ở nước ngoài

Nhạc sĩ Đặng Ngọc Long sinh năm 1957, tại Diễn Hòa, Diễn Châu, Nghệ An. Năm 1975, anh là một trong số ít thí sinh trúng tuyển vào hệ trung cấp khoa guitar, Nhạc viện Hà Nội. Năm 1986, nhạc sĩ Đặng Ngọc Long sang Đức du học tại Nhạc viện Berlin.

Ngay trong năm 1987, anh được cử tham dự cuộc thi guitar quốc tế Villa-Lobos tại Hungary. Anh đã vượt lên 30 thí sinh đến từ nhiều nước, giành giải đặc biệt của cuộc thi. Sau nghệ sĩ Đặng Thái Sơn giành giải nhất cuộc thi piano thế giới tại Ba Lan năm 1980, Đặng Ngọc Long là người đầu tiên của Việt Nam giành giải nhất cuộc thi guitar thế giới.

Năm 1990, nhạc sĩ Đặng Ngọc Long được mời tham gia Ban giám khảo cuộc thi guitar quốc tế tại Berlin. Từ năm 2001 đến nay, anh đã nhiều lần được mời làm Chủ tịch Hội đồng nghệ thuật liên hoan âm nhạc Guitar quốc tế (2 năm tổ chức một lần). Trong những lần tham gia Liên hoan, nhạc sĩ Đặng Ngọc Long là người chịu trách nhiệm chỉ đạo nghệ thuật. Trong nhiều lần Liên hoan guitar thế giới, các tác phẩm của nhạc sĩ Đặng Ngọc Long được chọn là bài thi bắt buộc cho các thí sinh. Năm 1994, trường âm nhạc Bernau tổ chức cuộc thi Guitar mang tên Đặng Ngọc Long (“Long-Wettbewerb fuer Gitarre solo”)…

Năm 2004, nhạc sĩ vinh dự là người nước ngoài đầu tiên được chọn làm Hiệu trưởng trường nhạc Berlin-Gesundbrunnen. Ðầu năm 2009, nhạc sĩ Ðặng Ngọc Long được phong hàm Giáo sư và được mời giảng dạy tại Ðại học quốc tế Kirgikixtan.

 

Nhiều dự định hướng về quê hương

 Dù sinh sống và giảng dạy ở Đức, nhưng nhạc sĩ Đặng Ngọc Long luôn trăn trở với nhiều dự định hướng về quê nhà. Năm 2002, trong chuyến về nước dự Đại nhạc hội guitar toàn quốc, anh đã tài trợ cây đàn guitar trị giá 500 euro cho thí sinh đoạt giải cao nhất cuộc thi.

Không chỉ tham gia và đạt giải cao trong các cuộc thi guitar quốc tế lớn, anh còn được mời đi biểu diễn khắp nơi ở Đức và nhiều nước trên thế giới như Hungary, Tây Ban Nha, Italy... Những lần như vậy, anh tận dụng mọi cơ hội để đưa những tác phẩm do anh sáng tác về quê hương giới thiệu với công chúng yêu nhạc, như: Núi rừng Tây Nguyên, Hồi tưởng, Bèo dạt mây trôi, Đi cấy dưới trăng, Lý cây bông…. Các tác phẩm của anh là sự phối hợp khéo léo giữa chất liệu âm nhạc hiện đại với âm nhạc truyền thống Việt Nam, tạo sự say mê và thích thú đối với người nghe. “Tôi mong muốn được giới thiệu thật nhiều hình ảnh và con người Việt Nam đến với bạn bè thế giới. Nhiều người chưa biết về Việt Nam, sau khi nghe tôi giới thiệu đã nói rằng họ nhất định sẽ đến Việt Nam”- Nhạc sĩ Đặng Ngọc Long phấn khởi cho biết.

Nhạc sĩ Đặng Ngọc Long đang ấp ủ thực hiện nhiều dự định tại quê nhà. Tâm nguyện lớn nhất của anh là mở một trường nhạc ngay tại quê hương để hỗ trợ các tài năng âm nhạc trong nước. Anh và các giáo sư ở Đức sẽ tình nguyện về giảng dạy. Hiện dự án đã huy động được kinh phí từ các nguồn có tiềm lực về kinh tế và đang trong giai đoạn chuẩn bị dự án để trình lên Chính phủ Việt Nam. “Nếu được phép, ngay trong năm 2010, chúng tôi sẽ khởi động dự án. Ở Việt Nam, nhiều em có năng khiếu thực sự. Nếu có điều kiện, chắc chắn các em còn tiến xa hơn trên con đường âm nhạc. Chúng tôi mong muốn dự án sớm được hoàn thành để hỗ trợ các em phát huy được khả năng”- anh Long cho biết.

Còn tại trường Berlin-Gesundbrunnen, nhạc sĩ Đặng Ngọc Long đã đưa vào giáo trình giảng dạy nhiều tác phẩm mang âm hưởng dân ca Việt Nam... Một số quyển sách và băng đĩa của anh về  độc tấu, song tấu, tứ tấu đàn guitar đã được ra mắt ở Đức và các nước châu Âu.

Nhạc sĩ Đặng Ngọc Long còn mong muốn thành lập Khoa Nhạc truyền thống Việt Nam tại nơi mình giảng dạy. “Dự định này tôi đã ấp ủ từ lâu và sẽ quyết tâm thực hiện trong thời gian gần đây. Hiện nay, cũng nhiều người ở Đức có nhu cầu tìm hiểu về âm nhạc truyền thống của Việt Nam, nên việc thành lập khoa nhạc truyền thống Việt Nam ở trường Berlin-Gesundbrunnen chắc chắn sẽ sớm được thực hiện”- Anh Long quả quyết.

Năm mới 2010, nhạc sĩ Đặng Ngọc Long có rất nhiều niềm vui ở quê nhà. Trong ngày 6/2 vừa qua, anh vinh dự được Ban tổ chức Chương trình Xuân quê hương mời tham gia biểu diễn cùng với dàn nhạc giao hưởng Việt Nam tại Ðêm hội tôn vinh văn hóa trước gần 1.000 bà con kiều bào trên khắp thế giới về quê hương ăn Tết. Vào tháng 10 tới, anh được mời làm Chủ tịch Ðại nhạc hội guitar khu vực châu Á - Thái Bình Dương tại Việt Nam. Lại một lần nữa, các tác phẩm do anh sáng tác là bài Bèo dạt mây trôi (dân ca quan họ Bắc Ninh do anh chuyển soạn) và Morning-Mai sẽ được chọn làm bài thi bắt buộc trong cuộc thi này./.

Minh Hòa