Quyền lực mềm của người Đức

Theo một bài báo mới đăng trên tờ Die Welt thì cách đây 15 năm, chỉ có 16% số người nhập cư (không phải công dân EU) tìm được việc làm tại Đức.

Nhưng đến năm 2011, tỷ lệ này đã tăng gấp đôi lên 33%. Rõ ràng nước Đức đang trở nên hấp dẫn hơn, không chỉ riêng trong bóng đá.  

Bóng đá không biên giới

Khái niệm “quyền lực mềm” lần đầu được giới thiệu bởi học giả Joseph Nye (ĐH Harvard, Mỹ) vào năm 1990. Đó là những giá trị về kinh tế, văn hóa, thể thao, giáo dục…. có đủ sức hấp dẫn để thu hút người khác và khiến họ tình nguyện học hỏi theo, thay vì việc sử dụng sức mạnh vũ lực hay tài chính để ép buộc đối thủ.

Trong xã hội hiện đại, khi các quốc gia có xu hướng giải quyết mâu thuẫn thông qua đối thoại thay vì đối đầu thì quyền lực mềm là một công cụ hết sức quan trọng. Khi được hỏi vì sao Brazil có thể duy trì quan hệ thân thiện với hầu hết các nước trên thế giới, Tổng thống Lula da Silva chỉ trả lời nửa đùa nửa thật rằng “vì chúng tôi có Pele”.

Quyền lực mềm lần đầu được giới thiệu bởi học giả Joseph Nye

Ông Lula quên chưa nhắc đến Ronaldo, Ronaldinho hay Kaka, nhưng rõ ràng là những thành công trong thể thao, đặc biệt là bóng đá, có thể cải thiện hình ảnh của một quốc gia nhiều hơn người ta tưởng.

Real Madrid – CLB từng được chính quyền Franco gọi là “đại sứ tốt nhất của TBN” – là một điển hình khác, còn ví dụ gần nhất có lẽ là Qatar. Bên cạnh dầu mỏ, đất nước nhỏ bé này gần như không có gì để hãnh diện với thế giới, nhưng sau hàng tỷ euro đã và sẽ được đầu tư vào Barcelona, PSG cũng như World Cup 2022 thì người ta sẽ phải nhìn Qatar với thái độ khác.

Tạp chí Columbia Political Review (Mỹ) thậm chí còn nói thẳng ra rằng với Qatar, bóng đá chỉ là một phương tiện phục vụ cho hoạt động ngoại giao.

Nước Đức đáng yêu

Với vị thế hàng đầu châu Âu và kể cả thế giới, Đức tất nhiên không cần phụ thuộc vào thứ sức mạnh mềm mang tên bóng đá. Nhưng không thể phủ nhận rằng thành tích đầy ấn tượng trên sân cỏ - nhất là về mặt lối chơi – đã khiến Bundesliga nói riêng cũng như nước Đức nói chung trở nên “đáng yêu” hơn rất nhiều trong mắt khán giả trung lập.

Bỗng nhiên, người ta phát hiện ra rằng Dortmund pressing hiệu quả như Barcelona thời đỉnh cao và phản công thì bén nhọn như Real Madrid. Bỗng nhiên, các chuyên gia lại nhắc đến Bayern Munich như là một đội bóng hoàn hảo bậc nhất trong lịch sử trò chơi, với khả năng áp dụng đủ mọi lối đá và đều mang lại hiệu suất rất cao.

Nếu cần đá chậm và kiểm soát trận đấu, Bayern có thể chơi tiqui-taca nhịp nhàng y như phiên bản gốc, nhưng nếu cần chơi nhanh, tốc độ thì đội quân xứ Bavaria lại biến thành một cỗ “máy nghiền” cũng rất đáng sợ.

Không phải đến bây giờ, Đức mới trở thành một cường quốc. Họ đã đứng đầu châu Âu về sản lượng công nghiệp từ cách đây tròn 100 năm, khiến cả thế giới khiếp đảm với chiến thuật tấn công chớp nhoáng trong Thế chiến II và kinh ngạc với tốc độ hồi phục nhanh khủng khiếp sau chiến bại, nhưng đi kèm với sự ngưỡng mộ mà người ta dành cho nước Đức luôn là chút e dè xen lẫn ghen tị.

Mãi đến gần đây, khi nước Đức đóng vai trò chủ đạo trong việc hỗ trợ các quốc gia Nam Âu đang chìm trong nợ nần thì thái độ của họ vẫn có có cái gì đó “bề trên” và áp đặt. Nhưng cuối tuần này, không ai có thể ghét người Đức được nữa dù họ sẽ ngạo nghễ đứng trên đỉnh lục địa già.

Làm sao có thể ghét được, khi Bundesliga sở hữu hai đội bóng chơi cống hiến và đẹp mắt như thế. Mối lo ngại duy nhất: Dortmund và Bayern đã hiểu quá rõ về nhau và có thể họ sẽ chọn lối chơi chắc chắn, thận trọng nhằm khắc chế đối thủ. Làm ơn, hãy chơi cho đẹp vào, để bữa tiệc bóng đá của người Đức thêm phần trọn vẹn…

• Quang Hải, datviet