Tiện ích
Phông chữ

Mới đây, Thụy Sĩ vừa đưa ra lệnh bắt 3 người Đức vì cáo buộc họ làm gián điệp trong vụ mất cắp dữ liệu tại Ngân hàng Credit Suisse. Những lệnh bắt này đã khiến nhiều chính trị gia của Đức nổi giận nhưng các chính trị gia Thụy Sĩ lại cho rằng, đây là hành động "quyết đoán" của đất nước. Tuy nhiên chưa rõ phía Thụy Sĩ sẽ tiếp tục quá trình điều tra như thế nào khi nhân chứng chính trong vụ này đã chết.

Một trong 3 người có lệnh bắt giữ này là Peter B, 61 tuổi, là Giám đốc Cơ quan Thuế quận Barmen của thành phố Wuppertall, miền Tây nước Đức. Ông có lẽ là thanh tra viên thuế thành công nhất nước Đức và được mệnh danh là "nỗi kinh hoàng của những người giàu". Ông được Giám đốc Hiệp hội những người thu thuế ở Đức, ông Manfred Lehmann đánh giá là một người "rất đáng chú ý" và "hoàn toàn chuyên nghiệp".

Đĩa CD đắt giá

Lệnh bắt giữ này khiến căng thẳng lâu nay giữa Đức và Thụy Sĩ về một thỏa thuận chống trốn thuế thêm trầm trọng. Người ra lệnh bắt giữ này là Tổng chưởng lý của Thụy Sĩ, Michael Lauber.

Vụ việc bắt đầu từ tháng 2/2010, khi Peter B cùng đồng nghiệp mua một chiếc đĩa CD có chứa những thông tin về việc gửi tiền tại Ngân hàng Credit Suisse của các khách hàng người Đức với tổng số tiền là 2,5 triệu euro. Người bán chiếc đĩa này là một người đàn ông Áo, 42 tuổi, tên là Wolfgang U, sống ở Thụy Sĩ. Ông ta có chiếc đĩa này từ một nhân viên cũ của Credit Suisse.

Kết quả của vụ mua bán này là cơ quan thuế có trong tay danh sách hơn 100 người trốn thuế. Không dừng ở đó, tin tức về chiếc đĩa này còn liên quan đến hơn 6.000 người tình nguyện khai báo về các khoản thu không nộp thuế trước đó nhằm tránh trách nhiệm hình sự có thể xảy ra khi cơ quan thuế chứng minh được. Nhờ đó, ngân sách Đức đã thu về được hàng trăm triệu euro. Phía Thụy Sĩ thì ngược lại. Rất nhiều người Thụy Sĩ cảm thấy rằng các quan chức của Đức đã hành động như một kẻ chứa đồ ăn cắp và hợp tác với bọn tội phạm. Do đó, lệnh bắt giữ này được người Thụy Sĩ rất hoan nghênh.

Nhưng nhiều chính trị gia khác của Đức lại lên án mạnh mẽ lệnh bắt giữ trên. Bộ trưởng Tài nguyên Đức, ông Norbert Rôttgen đã cho rằng những lệnh bắt này là "hoàn toàn không thể chấp nhận được". Bộ trưởng Tài chính Đức thì kêu gọi hai bên bình tĩnh: "Thụy Sĩ là một nhà nước dựa trên những quy định của pháp luật, giống như chúng ta, sẽ chẳng có ý nghĩa gì khi đặt luật pháp nước này vào nước khác và ngược lại", đồng thời ông bênh vực những việc mà các thanh tra thuế ở North Rhine Westphania đã làm. "Theo luật pháp của Đức thì mọi việc họ làm là đúng luật và họ chỉ thực thi nhiệm vụ của họ", ông nói.

Tổng hành dinh của Ngân hàng Credit Suisse ở Zurich Ảnh: Reuteur.

Những tranh cãi

Rắc rối ở chỗ, việc mua bán chiếc đĩa này đã thực sự diễn ra như thế nào đang gây ra nhiều tranh cãi. Về cơ bản, các cán bộ thuế của Đức chỉ đơn thuần đề nghị cung cấp các thông tin trong quyền hạn cho phép nhằm chống gian lận thuế.

Ngày 2/4 vừa qua, một tờ báo trực tuyến lớn của Thụy Sĩ đã dẫn ở trang đầu dòng tít: "Người Đức đã triển khai hoạt động gián điệp như thế nào ở Credit Suisse?". Theo như bài báo này thì các điều tra viên của Đức đã "rất hài lòng về chất lượng thông tin" nhưng họ vẫn muốn chứng minh rằng ngân hàng Thụy Sĩ là nơi "giúp trốn thuế có hệ thống". Các quan chức thuế của Đức bị cáo buộc đã yêu cầu trung gian là Wolfgang U cung cấp những tài liệu chứng minh nhận định trên và anh ta đã đưa cho họ một tài liệu nội bộ của Credit Suisse trong đó thể hiện khoảng 88% số tiền mà khách hàng người Đức gửi ở ngân hàng này không bị đánh thuế.

Nếu như những điều này là sự thật thì nó khiến cho người ta nghi ngờ liệu các viên thanh tra thuế này có đi quá giới hạn cho phép hay không và liệu họ có phải là tội phạm.

Cái chết của nhân chứng chính

Các quan chức ở Düsseldorf, thủ phủ của bang North Rhine Westphania đã dứt khoát bác bỏ những cáo buộc. "Từ năm 2010, chúng tôi đã có ý kiến rằng không có sự vi phạm luật pháp Đức trong vụ mua bán này và giờ cũng vậy". Phát ngôn viên của Văn phòng công tố tại Düsseldorf nói.

Tuy nhiên, câu hỏi quan trọng là phải chăng các quan chức thuế của Đức đã khuyến khích Wolfgang U hoặc nhân viên của Credit Suisse cung cấp thông tin. Nói một cách khái quát thì liệu các quan chức thuế có “gạ” mua nên nhân viên của Credit Suisse mới có động cơ ăn cắp chiếc đĩa CD rồi bán cho Wolfgang U?

Nhưng những câu hỏi này sẽ khó có câu trả lời bởi vì Wolfgang U, nhân chứng chính của vụ án, đã chết. Anh ta đã bị bắt ở Thụy Sĩ vào tháng 9-2010 về tội làm gián điệp công nghiệp và đã treo cổ tự vẫn sau đó hai tuần. Do đó chưa biết là các nhà chức trách Thụy Sĩ sẽ tiếp tục điều tra vụ này như thế nào.

Manfred Lehmann từ Hiệp hội Thu thuế Đức đã lên tiếng bênh vực các đồng nghiệp của ông ở  North Rhine Westphania: "Chúng tôi giận dữ vì lệnh bắt các nhân viên thuế của Đức". Bởi vì, ông giải thích, các thanh tra thuế không hành động nhân danh cá nhân mà nhân danh Nhà nước Đức.

  •   Lương Lan (CAND tổng hợp)